Connect with us

Bebek

Bebeklerde İshal Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Bebeklerde İshal Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

En yaygın bebeklik hastalıklarından bir tanesi de ishaldir. İshal, bazı durumlarda korkunç ve tehlikeli olabilir. Yeni doğan veya henüz birkaç aylık olan bir bebek için normal kaka ile ishal arasındaki farkı anlamak bazen oldukça güç bir hal alabilir. Bu yazıda sizler için bebeklerde ishal belirtileri, nedenleri, tedavisi ve olası riskleri hakkındaki bilgileri bir araya getirdik. Şayet bebeğinizin ishal olduğunu düşünüyorsanız ve bu konuda daha fazla bilgiye ulaşmak istiyorsanı, işte bebeklerde ishal ile ilgili bilmeniz gereken her şey.

Bebeklerde İshal Nedir?

Dışkılamanın normalden daha cıvık olması durumuna ishal denir. Bağırsak hareketlerindeki bozulmalar neticesinde çok sık tuvalet yapma isteği oluşur. Tıbbi olarak günde üç defanın üzerideki dışkılama durumu ishal olarak nitelendirilir. Aşırı vakalarda günde 13-15 litreye kadar sıvı kaybedilebilir. 2 aylıktan küçük bebeklerde, ishalin tespit edilmesi oldukça güçtür. Çünkü bebeğin dışkısı zaten çok katı değildir ve ebeveynler açısından diğer bazı semptomların incelenmesi gerekir.

Pek çok farklı nedene bağlı olarak gelişebilen ishalin çeşitli seviyeleri bulunmaktadır. Şayet karşılaşılan vaka hafif ise, ishale iyi gelen şeylerin tüketilmesi ile durum rahatlıkla kontrol altına alınabilir. Yaz ishali diye tabir edilen ve 0-5 yaş arası grubu etkileyen rahatsızlıkta, anne sütü alan bebeklerde 7’den fazla, almayanlarda ise 3’den fazla ıslak dışkılama, ishal olarak nitelendirilmektedir. Bebeklerde normalden daha fazla tuvalet yapma durumu, her zaman ishal olarak ifade edilmez. Bunun için dışkının mutlak surette sulu olması gerekir.

Bebek Neden İshal Olur?

Her bünye farklı nedenlerden dolayı ishal ile karşı karşıya kalabilir. Bebeğin doğumunun üzerinden ne kadar zaman geçtiği, bağışıklık sisteminin ne kadar iyi çalıştığı gibi kriterler, bebeklerde ishali etkileyen faktörlerin başında gelir. İshal, akut ve tekrarlayan olmak üzere iki farklı şekilde ele alınabilir. Şimdi “bebekler neden ishal olur” sorusuna bu iki başlık altında bakalım.

Bebeklerde Akut İshalin Nedenleri

  • Virüs (Rotavirüs gibi): Bağırsakların, bir virüs nedeniyle enfeksiyon kapması neden olabilir.
  • Bakteriler (Salmonella gibi): İshalin kan izleri içermesi, buna işaret olabilir.
  • Parazit (Giardia gibi): Salgınlarda görülebilecek ishal nedenlerinden birisi olabilir.
  • Antibiyotik: Birçok antibiyotik hafif ishale neden olur. Bu alerjik bir reaksiyon değildir. Antibiyotiği verilmeye devam edilmelidir. Herhangi bir ciddi semptom ortaya çıkarsa doktorunuzla iletişime geçebilirsiniz.
  • Ciddi Nedenler: Çoğu bakteriyel ishal kendiliğinden geçer. Birkaçı ciddi bir kalın bağırsak enfeksiyonuna neden olabilir.
  • Dehidrasyon: Vücudun çok fazla sıvı kaybettiği sağlık sorunudur.

Tekrarlayan İshalin Nedenleri

  • İnek Sütü Alerjisi: Bebeklerde gevşek, yapışkan dışkıya neden olabilir. Dışkıda kan damlacıkları görülüyorsa, bu bir işaret olabilir. Yaşamın ilk 2 ayında başlar. İnek sütü ürünlerinden kaçınmanız gerekir.
  • Laktoz İntoleransı: Laktoz, sütteki şekerdir. Birçok insan laktozu ememez. Bağırsak bakterileri laktozu gaza dönüştürür. Ana semptomlar çok fazla gaz, gevşek dışkı ve mide şişkinliğidir. Genellikle 4 veya 5 yaşında başlar. Daha çok genetik olarak bebeğe geçer.

Bebeklerde İshal Skalası

  • Hafif: Günde 3-5 sulu dışkı
  • Orta: Günde 6-9 sulu dışkı
  • Şiddetli: Günde 10 veya daha fazla sulu dışkı
  • İshalin ana riski dehidratasyondur (sıvı kaybı).
  • Akışkan dışkı, dehidrasyona neden olmaz.
  • Sık sık sulu dışkı su kaybına neden olabilir.

Bebeklerde Dehidrasyon (Sıvı Kaybı) 

Dehidrasyon, vücudun çok fazla sıvı kaybettiği anlamına gelir. Bu, kusma ve/veya ishal ile olabilir. %3’ün üzerinde bir kilo kaybı varsa bebeklerde dehidrasyondan bahsedilebilir. Hafif ishal veya hafif kusma buna neden olmaz. Dehidratasyon, ishalin en önemli komplikasyonudur. Dehidrasyon, hemen doktorunuzu görmeniz için bir önemli bir gerekçedir.

Bebeklerde Dehidrasyon Belirtileri Nelerdir?

  • İdrarın azalması (8 saatten fazla idrar olmaması) dehidratasyonun erken döneminde olur.
  • Ağzın içi ve dilin kuru olması. Dudakların kuru olması buna işaret değildir.
  • Azalan veya hiç karşılaşılmayan göz yaşı durumu.
  • Telaşlı ve yorgun görünüm. Eğer bebeğiniz mutlu görünüyor ve oyun oynuyorsa, buna işaret değildir.

Bebeklerde İshal Nasıl Anlaşılır?

Bebeklerde ishalin anlaşılması için özenli ve dikkatli olmak gerekir. Bazı durumlarda bebeğinizin yeme, içme, dışkılama, vb. durumlarını kaydetmeniz gerekebilir. Bu sayede doktorunuza danıştığınızda daha iyi rapor verebilir ve bebeğinizin aktivitelerine göre kendiniz de  durumu değerlendirebilirsiniz.

Emzirilen Bebeklerde İshal 

Anne sütüyle beslenen bebeklerde ishali anlamak son derece zor olabilir. Normal şartlarda anne sütüyle beslenen bebeklerin dışkılar akıcıdır. Sarı ile yeşil rengin tonlarında olabilir. Bu şekilde görülen dışkılar ishale işaret etmez. Aynı şekilde anne sütüyle beslenen bebeğin günde 6 defadan fazla dışkı çıkarması normaldir. 2 aylık olana kadar ise her beslenmeden sonra bebek tuvaletini yapar. Fakat bu tuvaletler aniden sayıca artarsa ve daha sulu hale gelirse, ishal durumundan şüphelenmek gerekir. Bunun yanında dışkıda mukus, kan ve kötü koku varsa, bunlarda ishale işaret edebilir. Hasta görünme, beslenme isteksizliği ve ateş, ishal ile ilgili diğer ipuçları olabilir.

Mamayla Beslenen Bebeklerde İshal 

Mamayla beslenen bebekler ilk hafta günde 1 ila 8 arasında dışkı çıkarır. Daha sonra günde 1 ila 4’e kadar düşmeye başlar. Bu 2 aylık olana kadar devam eder. Mamayla beslenen bebeklerde normal dışkı sarı renktedir ve fıstık ezmesi gibi kalındır. Bebeğinizin dışkı sayısı aniden artar ve bu dışkılar daha sulu hale gelirse, ishalden şüphelenebilirsiniz. Dışkı; mukus, kan veya kötü koku içeriyorsa, bu da ishale işaret eder. İshale yönelik diğer ipuçları kötü beslenme, hasta görünme veya ateştir. 2 aylık olduktan sonra çoğu bebek günde 1 veya 2 kez dışkılar.

Bebeklerde İshal Tedavisi

Çoğu ishal durumunda, anne ve babalar olarak sizler bir dizi yöntem uygulayabilirsiniz. Bebeğinizin vücudunda sıvı kaybı olmaması için bol sıvı tüketimi yaptığından emin olmanız gerekiyor. Eğer bebeğinizi emziriyorsanız, buna devam etmelisiniz. İshali önlemeye yardımcı olan en önemli kriter düzenli emzirmektir. Bu sayede bebeğiniz daha çabuk iyileşir.

Hafif seyreden ishal durumunda, yani bulantı ve kusmanın olmadığı bebeklerde, 1 litre kaynatılmış ve ardından soğuyan suya 1 çorba kaşığı şekerle birlikte 1 tatlı kaşığı tuz ve 1 çay kaşığı karbonat ekleyerek karışım yapabilirsiniz. Hazırladığınız karşımı sık sık bebeğinize içerebilirsiniz. Daha ağır seyreden ishal durumunda, bebeğiniz şayet ağızdan beslenemiyorsa, 24 saatten uzun süre ateşi varsa mutlaka doktor kontrolünde damar yolu ile sıvı takviyesi gereklidir. Ayrıca dışkı incelemesi yapılarak bir dizi tedavi planlaması yapılmalıdır.

Bebeklerde ishal tedavisi süresince doğru ve düzenli beslenme çok önemlidir. Özellikle yağlı ve lif oranı yüksek yiyecekler tüketmemek gerekir.

Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir?

sorusuna; muz ve patates şeklinde cevap verebiliriz. Bu iki yiyeceğin potasyum kaybını önlemesi açısından önemli olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca:

  • Çorba
  • Haşlama
  • Püre
  • Makarna
  • Pirinç

gibi besinler de ishale iyi gelen yiyecekler arasındadır. İshal tedavisinin en önemli püf noktası, sıvı ve elektrolit kaybını en aza indirmek veya önlemektir. İshal tedavisinde vücudun kaybettiği sıvı ve tuzları, şayet mümkünse ağız yoluyla sağlamak, doktora başvurana kadar uygulanabilecek en mantıklı yöntemlerdir. Bebeklerde gözlemlenen ishal vakalarının önemli bir çoğunluğu, hafif ve orta derecede ishaldir. Bebeklerde ishal tedavisinde yukarıda bahsettiğimiz yöntemlere ek olarak aşağıdaki yöntemleri de uygulayabilirsiniz:

Hafif ishal vakalarında: Bol bol su içmek, anne sütü  alımına özen göstermek, susuzluk bulgularını izlemek gerekir.

Orta ishal vakalarında: Susuzluk ve huzursuzluk daha çok belirgin olmaya başlar. Bebeğiniz 6 ayını geçtiyse, eczanelerden satın alabileceğiniz ishal kitlerinden yararlanabilirsiniz.

İleri ishal vakalarında: Bu safhada doktorunuza danışmanız gerekir. Muayenenin akabinde doktorunuz ishal tanısı koyabilmek adına bazı testlere müracaat eder. Dışkı kültürü testi ile parazit ve bakterilerin varlığının tespit edilmesi, kan testleri, açlık testi, kolonoskopi ve sigmoidoskopi gibi bağırsakları inceleme yöntemlerine başvurulur.

Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir