Connect with us

Bebek Hastalıkları

Bebeklerde Sarılık Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Bebeklerde Sarılık Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Bebeklerde de sıkça rastlanan sarılık, belirtileri,  nedenleri ve tedavisi ile aileler tarafından en çok araştırılan bebek hastalıklarının bir tanesidir. Günümüzde sıkça görülebilen bu rahatsızlığa erken tanı ve teşhis koymak ve bu sayede tedaviye hızlı bir şekilde başlamak oldukça önemlidir. Bu yazıda, bebeklerde sarılık hastalığı ile ilgili merak ettiğiniz her şeye ulaşabilirsiniz. İşte sarılık nedir, sebeleri ve belirtileri nelerdir, bebek sarılığı nasıl tedavi edilir sorularının yanıtları.

Sarılık Nedir?

Sarılık, ya da tıbbi ifadeyle yenidoğan sarılığı, bir bebeğin cildinin ve gözlerinin sararması durumudur. Yenidoğan sarılığı çok yaygındır ve bebeklerde kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanması sırasında üretilen sarı bir pigment olan bilirubinin yüksek düzeyde olmasından dolayı ortaya çıkar. Daha büyük bebeklerde ve yetişkinlerde karaciğer bilirubini işler ve daha sonra bunu bağırsak yoluyla dışarı atar. Yenidoğan bebeğin gelişmekte olan karaciğeri ise, bilirubini dışarı atmak için yeterince olgunlaşmamış olabilir.

İyi haber şu ki, sarılık çoğu zaman bebeğin karaciğeri geliştikçe ve bebek beslenmeye başladıkça kendi kendine kaybolur. Bu bilirubin isimli pigmentin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Bebeklerde sarılık çoğu durumda 2 ila 3 hafta içinde kaybolur. 3 haftadan daha uzun süren sarılık, arkla planda farklı sebeplerin var olduğunun belirtisi olarak görülür.

Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) bebek 3 ila 5 günlük olduğunda hastaneden taburcu edilmeden önce sarılık açısından incelenmesini önermektedir. Zira bilirubin oranının çok yükselmesi, bebeği sağlık açısından tehdit edebilmektedir.

Sarılık günümüzde oldukça yaygın bir şekilde görülmektedir. Yeni doğan bebeklerin yaklaşık olarak yüzde 60’ında ve prematüre bebeklerin ise yüzde 80’inde hafif sarılık görülmektedir. Bebeklerde sarılık belirtileri genelde doğumdan sonraki üçüncü günden itibaren görülmeye başlar. Sarılık genellikle zararsızdır ve 1-2 hafta sonra kaybolmaya başlar.

Bebek sarılığı nedenleri

Bebeklerde Sarılık Belirtileri, Nedenleri ve TedavisiYukarıda da da ifade ettiğimiz üzere bebek sarılığının ana nedeni, karaciğerin bilirubin isimli pigmenti vücuttan atacak kadar gelişmemiş olmasıdır. Bebek beslendikçe ve büyüdükçe akciğeri gelişir ve bu maddeyi vücudundan atabilecek olgunluğa kavuşur. Genellikle bebek 2 haftalık olduğunda bu seviyeye ulaşmış olur.

Bunun dışında patalojik sarılık ismi verilen farklı bir sarılık türü daha bulunuyor. Genellikle yeni doğumdan hemen sonra beliren bu sarılık çeşidinin nedenleri arasında, bebek ve anne arasındaki kan uyuşmazlığı, bebeğin anne karnında kaptığı bazı enfeksiyonlar, anne tarafından kullanılan ilaçlar ve doğuştan bazı maddelerin eksik olması gibi nedenler yer alıyor. Har halükarda, ebeveynlerin 2 hafta yani 15 günü geçen sarılık durumlarında bir uzmana danışması tavsiye ediliyor.

Bununda dışında bebeklerde sarılık riskini artıran sebepler arasında şunlar yer alıyor

  • Erken doğum yapmak
  • Bebeğin emme problemlerinden ötürü iyi beslenememesi
  • Anne ile bebek arasındaki kan uyuşmazlığı
  • Doğum sırasında bebeğin kafa derisinin altından kan gelmesi
  • Annenin diyabetli olması
  • Büyük kardeşlerde ileri derecede sarılık görülmesi
  • Sarılığın 15 günden fazla sürmesi

Bebeklerde sarılık belirtileri

Bebeklerde sarılık farklı belirtiler gösterebiliyor. En yaygın sarılık belirtisi ise, isminde olduğu gibi bebek cildinin sararması. Bunun dışında yeni doğan bir bebekde görülen sarılık belirtileri şu şekilde:

  • Bebeğin annesini emmeye isteksiz olması
  • Bebeğin devamlı uyumaya eğilimli olması
  • Bebeğin tiz bir sesle ağlaması
  • Ciltte ve göz kapaklarında belirgin olarak sarı rengin görülmesi
  • Bebeğin vücuduna hafifçe temas edildiğinde deri renginin sarıya dönmesi
  • Özellikle beyaz florasan ışığında sarı rengin net bir şekilde görülmesi

Bu belirtiler bebekte sarılık olduğunun göstergesidir.

Bebeklerde sarılık ne kadar sürer?

Bebek sarılığı doğumdan hemen sonra veya iki üç gün sonra görülebilir. Ebeveynlerin bebeklerini doğumdan birkaç gün sonra kontrole götürmeleri oldukça önemlidir. Çünkü bilirubin seviyeleri doğumdan 3 ila 7 gün sonra zirve yapar. Belirgin bir sarı renk, bir bebekte sarılık olduğunu gösterir. Fakat sarılık şiddetini belirlemek için bazı testler gerekir. Doğumdan sonraki ilk 24 saat içerisinde sarılık olan bebeklerin bilirubin düzeyleri, deri testi veya kan testi yoluyla hemen ölçülmelidir.

Uzmanlar, sarılığın vaktinde doğan bebeklerde iki hafta, erken doğan bebeklerde ise üç hafta kadar devam edebileceğini söylemektedir. Bu sürenin ardından bebekte sarılığın geçmesi beklenir. Şayet geçmezse buna uzamış sarılık adı verilir. Uzamış sarılık üç aya kadar da uzayabilir. Bu süreçte bir uzmana danışmak ve gerekli testleri yaptırmak oldukça önemlidir. Zira sarılık, farklı sebeplerden de kaynaklanıyor olabilir.

Bebeklerde Sarılık tedavisi

Normal sarılık tedavisi

Bebeklerde Sarılık Belirtileri, Nedenleri ve TedavisiYenidoğanlarda sarılık tedavisi, hastalığın ne derece ilerlemiş olduğuna ve buna neyin sebep olduğuna bakılarak yapılır. Bu süreçte kilosu, kaç günlük olduğu gibi faktörler de dikkate alınır. Doktorlar, doğumdan birkaç gün sonra sarılık olan bebeklerin, kanlarındaki bilirubin seviyelerini kontrol etmek için topuktan kan alıp test edebilir.

Normal bir sarılık hastalığının tedavisi oldukça basittir. Bunun bebeklerin sarılığı atlatmak için yeterli sıvıya ihtiyaçları vardır. Şayet bebeğinizde hafif bir sarılık varsa, onu düzenli olarak emzirdiğinizden veya mama ile beslendiğinden emin olun.

Bilirubin seviyesi yüksekse, bebek birkaç gün fototerapi tedavisi alabilir. Bu tedavi, aşırı bilirubin yükünün parçalanmasına yardımcı olmak için ultraviyole ışıkların kullanılması ile yapılır. Bebek, 2 ila 3 gün boyunca mavi bir fototerapi lambasının altında bir karyolaya çıplak olarak yerleştirilir. Bebeğin gözleri koruma amacıyla kapatılır. Fototerapinin minimum sayıda yan etkisi vardır. Bebekte birkaç gün hafif bir kızarıklık ve akıcı dışkı görülebilir. Bazı bebeklerin fototerapi sırasında küçük sıvı kayıpları olur, bu nedenle bu dönemde ekstra beslenmeye ihtiyaç duyabilirler. Bebeklerin çoğu fototerapi tedavisini iyi bir şekilde tolere eder.

Bebeğinizde anne sütü sarılığı varsa, emzirmeyi bırakmanıza gerek yoktur . Bu tür sarılık genellikle hafiftir ve zamanla kendiliğinden iyileşir. Ne yapmanız gerektiğinden endişeleniyorsanız, çocuğunuz ve aile sağlığı hemşireniz veya doktorunuzla konuşun.

Ciddi sarılık tedavisi

Bilirubin seviyelerinin çok yüksek olduğu şiddetli sarılık, kan değişimi ile tedavi gerekebilir. Bu, bir bebeğin kendi kanının uyumlu taze bir kanla değiştirilmesidir ve pek yaygın bir tedavi yöntemi değildir.

Yenidoğan sarılığı nasıl önlenir?

Yenidoğan sarılığını önlemenin kesin bir yolu yoktur. Fakat bebekteki sarılığın daha da şiddetli hale gelmemesi için başvurulabilecek bazı yöntemler vardır. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür;

  • Bebeğinizin anne sütü yoluyla yeterince beslendiğinden emin olun. Onu ilk birkaç gün günde 8-12 kez beslemek, susuz kalmamasını sağlar. Bu da bilirubinin vücuttan daha hızlı atılmasına yardımcı olur.
  • Bebeğinizin cildinin ve gözlerinin sararması gibi sarılık semptomları için hayatının ilk beş gününde onu dikkatlice izleyin.

Bununla birlikte bazı uzmanlar ‘uyumsuz kan grubu’ sarılığının önlenebildiğini ifade etmektedirler. Doktorlar bu bu tür bir sarılıktan şüpheleniyorsa, anneye doğumdan sonra anti-D enjeksiyonu yaparlar. Bu, sonraki gebeliklerde ortaya çıkabilecek komplikasyonları önleyebilmektedir.

Bebeklerde sarılık belirtileri, sebepleri ve tedavisi bu şekildedir. Şayet yeni doğan bebeğinizde sarılık varsa, endişeye kapılmayın. Zira unutmayın ki bu rahatsızlık yeni doğan bebeklerin çoğunda görülmektedir. Herhangi bir sarılık belirtisi ile karşılaştığınızda doktorunuza başvurun ve onun tavsiyelerine göre hareket edin. Bebeğinizdeki sarılık büyük bir ihtimalle 15 gün içerisinde sona erecektir.

Sarılık veya bebeklerde görülen diğer hastalıklar ile ilgili fikirleriniz ve tecrübelerinizi bizlerle paylaşmak ve diğer annelere yol göstermek isterseniz bize yorum bölümü üzerinden ulaşabilirsiniz.

1 Comment

1 Comment

  1. Hatice Marlı

    5 Eylül 2020 at 17:57

    Merhaba gerçekten güzel bir yazı olmuş. elinize sağlık.

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir