Kolik Bebek Nedir? Bebeklerde Kolik Belirtileri ve Tedavisi

Doğumu takiben 2. haftadan itibaren hemen her bebek ortada herhangi bir sebep yokken ağlamaya başlar. Bebekler, ihtiyaçlarını ancak ağlayarak anne ve babalarına iletebilirler. Bu ağlama nöbetleri çoğu zaman kısa sürse de, kimi zaman ebeveynleri strese sokacak kadar uzun sürebilir. Bebeklerde kolik durumu, bir hastalık olarak tanımlanmaz. Bununla birlikte bazı belirtileri gösteren bebeklere kolik bebek denir. Peki kolik ne demek? kolik bebek nedir, bebeklerde kolik belirtileri nelerdir, bebeklerde kolik tedavisi nasıl yapılır? İşte kolik bebek ile ilgili bilmeniz gereken her şey.

Kolik Nedir?

Kolik, aniden başlayan ve aniden duran bir ağrı türüdür. Bu ağrıya terleme ve kusma gibi semptomlar da eşlik edebilir. Kolik bebek şeklinde isimlendirdiğimiz türün yanı sıra, bilyer kolik, at koliği ve böbrek koliği gibi türleri de bulunmaktadır. [1]

Kolik Bebek Nedir?

Kolik, sağlıklı bir bebekte sık, uzun süreli ve yoğun ağlama veya huzursuzluk olarak tanımlanabilir. Bu huzursuzluk, ebeveynler için sinir bozucu olabilir çünkü bebeğin sıkıntısı görünürde bir neden olmadan ortaya çıkar ve bunu ortadan kaldırmak için yapılan uygulamalar netice vermez. Kolik (ağlama nöbetleri) genellikle ebeveynlerin de yorgun olduğu akşam saatlerinde meydana gelir.

Bebeklerde kolik atakları çoğu zaman bebek yaklaşık 6 haftalıkken zirve yapar ve 3 ila 4 aylık olduktan sonra önemli ölçüde azalır. Aşırı ağlama zamanla düzelirken, kolik tedavisi yeni doğan çocuğunuzun bakımına önemli bir stres ekler.

Atabileceğiniz bazı adımlarla kolik atakların şiddetini ve süresini azaltabilir, dolayısıyla ebeveynler olarak kendi stresinizi de azaltabilirsiniz.

Kolik Neden Olur?

Bebeklerde kolik hastalığının neden meydana geldiği kesin olarak bilinmemektedir. Bu rahatsızlığa neden olabilecek çok sayıda faktör vardır. Bu faktörlerin birçoğu araştırmacılar tarafından araştırılmış olsa da; bebeğin neden kolik olduğu, neden günün belirli saatlerinde kolik nöbetleri geçirdiği ve neden zaman içerisinde kendi kendine düzeldiği henüz kesin olarak açıklanamıyor. Araştırılan ve anlam ifade edilebilen olası faktörler şu şekilde sıralanabilir:

• Tam olarak gelişmemiş sindirim sistemi
• Sindirim sistemindeki bakterilerin dengesiz işlevi
• Gıda alerjileri veya intoleransları
• Aşırı besleme veya yetersiz besleme
• Geğirememe veya az geğirme
• Erken çocukluk dönemi migren formu
• Aile stresi veya kaygısı

Kolik Bebek Belirtileri Nelerdir?

Özellikle ilk üç ayda bebekler için huzursuzluk ve ağlama normaldir. Ve normal ağlamanın aralığını belirlemek zordur. Genel olarak kolik, üç veya daha fazla hafta boyunca günde üç veya daha fazla saat, haftada üç veya daha fazla gün ağlama olarak tanımlanır.

Bebeklerde kolik belirtilerini şu şekilde sıralamak doğru olacaktır:

• Daha çok çığlık atma veya acı ifadesi gibi görünebilen yoğun ağlama
• Açlığı ifade etmek veya bez değiştirme ihtiyacı ifade etmek için ağlamanın haricinde, görünürde bir sebep olmadan ağlamak
• Ağlamadan sonra bile aşırı huzursuzluk olması
• Genellikle akşam meydana gelen nöbetlerle tahmin edilebilir zamanlama
• Yüzde kızarıklık veya ağız çevresinde soluk cilt gibi, yüzdeki renk değişikliği
• Yukarı doğru çekilmiş veya sertleşmiş bacaklar, kollar, sıkılmış yumruklar, kemerli sırt veya gergin karın gibi bedensel işaretler

Kimi zaman bebeğin gazı geçtikten sonra ve bağırsak hareketi olduktan sonra bebeğinizde rahatlama gözlemleyebilirsiniz. Büyük olasılıkla bu gaz, uzun süreli ağlama sırasında yutulan bir havanın sonucudur.

Bebeklerde Kolik Tanısı

Bebeklerde kolik için bir test bulunmamaktadır. Bebeğinizi doktora götürdüğünüzde, tıbbi geçmişi ve belirtiler hakkında birkaç soru yöneltilir. Doktor fiziksel muayene yaparak, kolik rahatsızlığına neden olan faktörleri ele alacaktır. Bebeklerde kolik tanısında bakılacak kriterler şunlardır:

• Enerji seviyesi
• Cildin renk tonu
• Nefes kontrolü
• Vücut ısısı
• Fiziksel ölçüler (kilo, boy, vb.)

Bu faktörler doktorunuz için yeterli değilse, farklı bir branş doktoruna görünmenizi isteyebilir veya farklı testlere tabi tutabilir.

Kolik Bebek Tedavisi

Koliği ortadan kaldıracak herhangi bir tıbbi tedavi yoktur. Ancak kolik için uygulanabilecek bazı faydalı adımlar bulunuyor:

• Bebeğinizin aç olmadığından emin olun.
• Bebeğinizin bezinin temiz olduğundan emin olun.
• Bebeğinizi emzirme sırasında daha sık geğirtmeyi deneyin.
• Eğer bebeğinizi biberonla besliyorsanız, bebeğinizin beslenmesi sırasında daha az hava yutabileceği farklı beslenme elemanları deneyebilirsiniz.
• Bebeğinize ek takviye gıda veriyorsanız, bunu değiştirmenin faydalı olup olmayacağı konusunda doktorunuza danışın.
• Bebeğinizi kucağınızdayken gezdirin ve ufak aralıklarla sallayın.
• Bebeğinizle konuşun ve şarkı söyleyin.
• Bebeğe bir emzik verin.
• Bebeği bebek arabasına bindirin.
• Bebeğinizi vücudunuza yakın tutun ve sakin, yavaş nefes alın.
• Bebeğe ılık bir banyo yapın.
• Bebeğin sırtına hafifçe vurun veya ovun.
• Bebeğinizi kucağınızın üzerine koyun ve bebeğinizin sırtını ovun. Bu tür hareketler onlar için yatıştırıcı olabilir.
• Eğer özel aracınız varsa, bebeğinizi arada bir bebek araba koltuğuna koyarak gezintiye çıkarın.
• Evinizde hafif müzikler dinleyin, bazı bebekler müzik sesinden hoşlanır.

Bebeklerde kolik rahatsızlığı, bebeğiniz büyüdükçe yavaş yavaş ortadan kalkacaktır. Sık ağlama nöbetleri ve bebeğinizin huysuzluğundan dolayı kendinizi suçlamayın. Genellikle bu tür durumlarda, yukarıda belirttiğimiz önerilerin haricinde yapacak pek fazla bir şey yoktur. Genellikle bebeğiniz 4 ayı doldurduğunda bu sorundan kurtulacaktır. Bebeklerde kolik belirtilerinde bahsetmiş olduğumuz semptomların haricinde daha ileri düzeyde semptomlarla karşılaşırsanız, mutlaka bir sağlık kuruluşundan destek almalısınız.

Kolik Ne Zaman Başlar?

Bebeklerde kolik, genellikle 2 ila 3 haftalıkken başlar ve 6. haftada zirve yapar. Bu tarihten itibaren yavaş yavaş geçmeye başlar.

Araştırmalar, yeni doğan bebeklerinin yüzde 40’ının kolik olarak doğduğunu göstermektedir. Kolik bebekler için normal bir süreçtir. Bu süreç sona erdiğinde ağlama nöbetleri kendiğinden sona erecektir. Şayet bebeğiniz 4 aylıktan büyükse ve hala çok fazla ağlıyorsa, o zaman endişelenmeye başlayabilir ve bir uzmana başvurabilirsiniz.

Bebeklerde Kolik Ne Zaman Geçer?

Kolik, bebek 3-4 aylık olduğu zaman kendiliğinden geçer. Bu yaştan büyük bebeklerde kolik rahatsızlığı görülmez. Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere, şayet bebeğiniz bu yaştan büyükse ve hala günün büyük bir bölümünde ağlıyorsa, bir doktora başvurmanız gerekir.

Kolik Bebek Sakinleştirme Yöntemleri

Kolik bir bebeği yatıştırmak ve sakinleştirmek için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz.

• Kucaklayın: Bebeğinizi sakinleştirmek için onu kucaklayın ve güvende hissettirin. 
  
• Kundaklayın: Bebeğinize, anne karnında hissi vermek, onu sıcak tutmak ve güvende hissettirmek için kundaklayın. Sıcaklık ve güvenlik hissinin birleşimi bebeğin gözyaşlarının kurumasına yardımcı olabilir.
• Beyaz gürültü yapın: Elektrikli süpürgenin veya kurutucunun uğultusu bebekler için rahatlatıcı olabilir (bu onlara rahmi hatırlatır). Bu onu sakinleştirmek için iyi bir yöntem olabilir. Youtube’da kolik bebeklere özel olarak hazırlanmış çok sayıda ses var. Buraya tıklayarak, bunun en iyi örneklerinden bir tanesine ulaşabilirsiniz.
• Rahatlatıcı müzik çalın: Ağlayan bir bebek, bir ninni veya benzeri bir müzik ile sakinleşebilir. Aynı şekilde şşşşş, oooo gibi sesler çıkarmak onun dikkatini çekebilir ve hoşuna gidebilir. Seveceği bir şeyler bulana dek bazı denemeler yapabilirsiniz.
• Harekete geçin: Bebeğiniz hala sakinleşmediyse, onu usulda sallamayı deneyin. Yenidoğanlar, rahimde gibi hissettikleri için yumuşak hareketleri rahatlatıcı bulurlar.
• Emzik verin: Emmenin yatıştırıcı bir özelliği vardır. Bu sebeple kolik bir bebeğe emzik vermek onun susması ve yatışması için kesin bir çözüm olabilir. Şayet bebeğiniz sürekli olarak emmek istiyorsa, onu yeterince beslediğinizden emin olun ve bir uzmana danışın.
• Dolaşmaya çıkın: Atalarımız, tebdili mekanda ferahlık vardır diye boşa dememişler. Zira mekanda yapılacak bir değişiklik, bebeğin ruh halinin değişmesine ve sakinleşmesine sebep olabilir. Şayet bebeğiniz durmadan ağlıyorsa, onunla bir bebek arabası veya puset ile kısa bir yürüyüşe çıkabilirsiniz. Bir süre geçtiği halde bir çözüm olmazsa, eve geri dönebilirsiniz.
• Geğirtin: Ağlayan bir bebek çok fazla hava yutabilir. Bu onun gaz problemi yaşamasına ve şişkin olarak hissetmesine yol açabilir. Bu gibi bir problem ile karşı karşıya kalan bebe daha kötü bir şekilde ağlayabilir. Onu rahat ettirmek için uygun pozisyonda, sırtına hafif dokunuşlar yaparak, geğirmesini sağlayın.  
• Yanıt verin: Ağlamak, bir bebeğin ihtiyaçlarını ifade etmenin tek yoludur. Ama aynı zamanda, geniş ve yeni bir ortamda kontrolü ele almanın tek yoludur. Dolayısı ile bebeğiniz ağladığında, ona yönelin ve onun yanında olduğunuzu hissettirerek güven verin. Bu onu sakinleştirmek için başvurulabilecek yöntemlerden bir tanesidir.
• Ortamı sakinleştirin: Bebeğin çevresini huzurlu hale getirmek, onun da rahatlamasına katkı sağlayacaktır. Bu sebeple, bebeğin bulunduğu odanın ışıkları kısın, yatıştırıcı tonlarda konuşun, ninni söyleyin veya susun. Diğer gürültü ve dikkat dağıtıcı unsurları minimumda tutun.
• Sırtını ovun: Oldukça yumuşak bir şekilde bebeğinizin sırtını ovun.
• Mesaj yapın:  Ona kendisini rahat hissettirecek mesajlar yapın.

Kolik bebek sakinleştirme yöntemleri ile ilgili verebileceğimiz tavsiyeler bu şekilde. Bebeğiniz bu girişimlerden hiç birine yanıt vermezse endişelenmeyin. Ve bu durumu kendinize büyük bir stres haline getirmeyin. Bebeğiniz ile ilgilenirken, kendinizi de rahat hissetmeye çalışın. Gerekirse, bebeğe dönüşümlü olarak bakın. Bu sırada elinizi yüzünüzü yıkayın, bir şeyler atıştırın ve rahatlatıcı müzikler dinleyin.

Kolik Bebek Uyutma Yöntemleri

Yukarıda sıraladığımız yöntemlerin çoğu, kolik bebek uyutma yöntemleri için de geçerlidir. Şayet bebeğiniz ağlıyorsa, ilk olarak onu sakinleştirmeye çalışmalısınız. Bebeğinizde herhangi bir gaz problemi vb. bir rahatsızlık yoksa, onu kucağınıza alarak, hafif hafif sallayarak bir de ninni söyleyerek, sessiz ve loş bir ortamda, uyutmayı deneyebilirsiniz. Aynı şekilde yukarıdaki sesleri kullanarak ve emzik vererek rahatlamasını sağlayabilir ve bu şekilde uyutmayı deneyebilirsiniz.

Ebeveynler İçin Bazı Tavsiyeler

Saatlerce ağlamanın bile bir bebeğe zarar vermediği rahatlıkla söylenebilse de, bu, ebeveynler üzerinde bazı izler bırakmaktadır. Bir bebeğin çığlıklarını dinlemek özellikle anneler için üzücü ve kaygı uyandırıcı ve stresli olabilir. Bu yüzden kolik bebek rahatsızlığı ile karşı karşıya olan anne babalar için de bazı tavsiyelerimiz var.

• İş bölümü yapın: Kolik bebeğinize sırayla nöbetleşe olarak bakın. Ve nöbetinizi devrettikten sonra, bir duş alın, rahatlatıcı müzikler dinleyin ve uykunuzu alın. Zira bu, kolik sürecinde kendinizi rahatlatmak ve bebeğiniz ile daha sağlıklı bir şekilde iletişime geçebilmeniz için yardımcı olacaktır.
• Bir ara verin: Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere bir bebek ile iletişim kurmaya çalışmak ve onay yanıt vermek önemlidir. Fakat bazen 10-15 dakikalık bir ara vermek her iki taraf için de iyi olabilir.
• Biraz dinlenin: Bebeğiniz ile ilgilendiğiniz sırada, bir kaç dakika da olsa kendinize zaman ayırabilirsiniz. Bu süre zarfında bir kulak tıkacı veya gürültü önleyici bir kulaklık ile müzik dinleyebilir veya sessizliğe gömülüp kafanızı dinleyebilirsiniz.
• Bunun hakkında konuşun: Bebeğinizin rahatsızlığı hakkında, eşinizle, annenizle ve doktorunuzla konuşun. Böyle yapmak kendinizi ifade etmenize ve sevdiklerinizde tavsiye ve destek almanıza olanak sunacak ve kendinizi güçlü hissetmenizi sağlayacaktır.
• Yardım alın: Konuyla ilgili olarak annenizden, arkadaşlarınızdan ve doktorunuzdan tavsiyeler alın. Bu rahatsızlık ile daha önce karşılaşmış kişiler size oldukça önemli ipuçları verebilir.

Kolik bebek hastalığı için söyleyebileceklerimiz şimdilik bunlar. Sonuç olarak tekrar ifade etmek gerekirse, bebeklerde kolik, oldukça normal bir süreçtir. Çoğu bebek bu süreçten geçmektedir. Ve kolik bebek hastalığının kesin bir çözümü yoktur. Belirtileri aracılığı ile bebeğinizin kolik olup olmadığını anlayabilir ve buna yönelik adımlar atabilirsiniz.