Bebeklerde Kansızlık Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Bebeklerde kansızlık, diğer bir deyişle anemi hastalığı; demir eksikliğinden kaynaklanan ve oldukça sık karşılaşılan bir rahatsızlıktır. Gelişimi etkileyebilen, çeşitli semptomlarla kendisini gösteren bu hastalık farklı tedavi yöntemleri ve diyet programlarıyla yönetilebilir. Yazımızın devamında bebeklerde kansızlık nedir, bebeklerde kansızlık belirtileri nelerdir, kansızlığa ne neden olur, bebeklerde kansızlık tedavisi nasıl yapılır” gibi sorulara cevap bulabileceksiniz.

Bebeklerde Kansızlık Nedir?

Demir eksikliği ve anemi olarak da ifade edilen kansızlık, her yaşta, farklı nedenlerden dolayı karşılaşılabilecek bir sorundur. Demir, bebeğinizin büyümesi ve gelişimi için gerekli olan bir besindir. Demir eksiliği neticesinde anemi hastalığı meydana gelir. Anemi, vücudun yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresine sahip olamaması olarak da tanımlanabilir. Kırmızı kan hücreleri, vücut dokularına oksijen taşır. Demir ise kırmızı kan hücrelerinin yapımına yardımcı olur. Dolayısıyla demir eksiliği neticesinde anemi hastalığı görülür. Sorunun tıbbi adı ise demir eksikliği anemisidir.

Bebeklerde Kansızlık Nedenleri

Düşük demir seviyesinin neden olduğu anemi, kansızlığın en yaygın şeklidir. Vücut, belirli yiyecekler yoluyla demir alır. Ayrıca eski kırmızı kan hücrelerinden gelen demiri yeniden kullanır. Yeterli demir içermeyen beslenme, bebeklerde görülen en yaygın nedendir. Hızlı büyüme dönemlerinde daha da fazla demire ihtiyaç vardır.

Bebekler vücutlarında depolanan demir ile doğarlar. Hızla büyüdükleri için bebeklerin ve küçük çocukların her gün çok fazla demir alması gerekir. Demir eksikliği anemisi en çok, 9 ila 24 aylık bebekleri etkiler. Anne sütüyle beslenen bebeklerin daha az demire ihtiyacı vardır çünkü demir anne sütünde daha iyi emilir. Demir ilaveli (demir takviyeli) formüller de yeterli demiri sağlama noktasında yardımcı olur.

Anne sütü veya demir takviyeli mama yerine inek sütü içen 12 aydan küçük bebeklerin anemi olma olasılığı daha yüksektir. İnek sütü anemiye yol açar, bunun sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Daha az demir içerir
• Bağırsaklarda az miktarda kan kaybına neden olur
• Vücudun demiri emmesini zorlaştırır

Çok fazla inek sütü içen 12 aylıktan büyük çocuklar, demir içeren diğer sağlıklı yiyecekleri yeterince tüketmedikleri takdirde anemi de olabilir.

Demir Eksikliği (Anemi) Riski Yüksek Olan Bebekler

Demir eksikliği riski en yüksek olan bebekler ve çocuklar:

• Erken doğan bebekler
• 1 yaşından önce inek sütü veya keçi sütü içen bebekler
• 6 aylıktan sonra demir içeren tamamlayıcı gıdalar verilmeyen, anne sütüyle beslenen bebekler
• Demir ile güçlendirilmemiş mama tüketen bebekler
• Günde 710 mililitre fazla inek sütü, keçi sütü veya soya sütü içen 1-5 yaş arası çocuklar
• Kronik enfeksiyonlar veya kısıtlı diyetler gibi belirli sağlık sorunları olan bebekler
• Demir açısından zengin yiyecekler yemeyen bebekler
• Aşırı kilolu veya obez bebekler

Bebeklerde Kansızlık Belirtileri Nelerdir?

Vücudunda yeterli demir bulunmayan bebeklerin görme yeteneği bozulabilir. Bununla birlikte, bebeklerde demir eksikliği belirtileri, anemi ortaya çıkana kadar saptanamaz.

Bebeklerde kansızlık belirtileri belirtileri şunlardır:

• Soluk cilt
• Yorgunluk
• Soğuk eller ve ayaklar
• Yavaşlayan büyüme ve gelişme
• İştahsızlık
• Nefes darlığı
• Sinirlilik
• Anormal derecede hızlı nefes alma
• Davranış sorunları
• Sık enfeksiyonlar
• Buz, kir, boya veya nişasta gibi besleyici olmayan maddeler için olağandışı istek

Şayet bebeğinizin anemisi daha şiddetli seyrediyorsa, kırılgan tırnaklar, soluk ten rengi, mavi renkli ve soluk göz beyazı ile karşılaşabilirsiniz.

Bebeklerde Akdeniz Anemisi

Yapılan araştırmalara göre bebeklerde kansızlık ile ilgili problemler bazen etnik kökenden ve ırktan da ileri gelebiliyor. Arap ve Afrika kökenli insanlarda, orak hücreli hücreli kansızlık daha çok görülürken, Akdeniz bölgesinde yaşayan insanlarda genellikle, Akdeniz Anemisi olarak da isimlendirilen Talasemi görülüyor. Talasemi, hemoglobinde ortaya çıkan yapısal bozukluklara deniyor.

Bebeklerde Akdeniz Anemisi, genellikle 4 ila 6 aylıkken ortaya çıkıyor. Bu hastalığın tedavisi için oldukça yoğun bir çalışma yürütülmesi gerekebiliyor. Zira bebeklerde oluşan kansızlığının boyutu oldukça büyük olabiliyor. Bu süreçte, bebeğin karaciğeri ve dalakları büyüyebiliyor. Yüz ve kafa kemiklerine genişleme olduğu görülüyor.

Bebeklerde Akdeniz Anemisi tedavisi için, tekrarlayan kan  transfüzyonları gerçekleştiriliyor. Aynı şekilde, kemik iliği nakli de, anemi tedavisinde başvurulan yöntemler arasında yer alıyor.

Bebeklerde Kansızlık Tedavisi

Bebeğinizi demir takviyeli mama ile besliyorsanız, muhtemelen ideal miktarda demir alıyordur. Bebeğinizi emziriyorsanız, doktorunuzla demir takviyesi hakkında konuşun. Bir demir takviyesi, belirli bir dozda verilen demir damlaları veya demir içeren bir vitamin takviyesi şeklinde olabilir.

Bunun dışında, kansızlık problemi yaşayan bebekler için, doktorlar tarafından tavsiye edilen ve ağızdan verilen demir preparatları bulunmaktadır. Bunlar, üç ay boyunca bebeğe uygulanmaktadır. Bu süreç zarfında ilk iki ay içerisinde bebeğin hemoglobin seviyesinin yükseltilmesi, üçüncü ayda ise vücuttaki demir seviyesinin doygunlaştırılması amaçlanmaktadır.

Son olarak anemi seviyesi oldukça yüksek seviyelere ulaşmış, çok hasta olan bebekler için kan nakli gibi tedavi yöntemleri de kullanılabilmektedir.  Bebeklerde kansızlık tedavisi konusunda başvurulabilecek yöntemler, doktorunuzun da izni ve tavsiyesi doğrultusunda, bunlardır.

Bebeklerde Demir Eksikliğini Önlemek 

Bebeklerde demir eksikliğinden ileri gelen kansızlığı önlemek, mümkündür. Bunun için katı gıdaya geçen bebeğe demir takviyeli bebek gevrekleri, püre haline getirilmiş etler ve püre haline getirilmiş fasulye gibi ilave demir içeren yiyecekler verilebilir. Daha büyük çocuklar için kırmızı et, tavuk, balık, fasulye ve ıspanak kullanılabilir.

C vitamini, besinlerdeki demirin emilimini artırmaya yardımcı olur. Turunçgiller, kavun, çilek, dolmalık biber, domates ve koyu yeşil sebzeler C vitamini yönünden zengin yiyeceklerdir. Bu yiyecekleri kullanarak çocuğunuzun vücudundaki demir emilimini artırabilirsiniz. Bunun dışında, aşağıdaki tavsiyeleri göz önünde bulundurmanızı tavsiye ederiz.

• Bebeğinizi ilk altı ay boyunca yalnızca kendi sütünüzle besleyin.
• Pütürlü gıdalara geçiş başlayınca, demir açısından zengin yiyecekler tercih edin. (Et, yumurta, fasulye, üzüm pekmezi, kavuklu ve kuru meyveler vs.)
• Ek besinler ile birlikte bebeğinizi emzirmeye devam edin.
• C vitamini, demir emilimini yükselttiği için, bebeğinizin mamasına C vitaminli meyve ve sebzeler de ekleyebilirsiniz.
•  Demir emilimini olumsuz yönde etkileyen çay, kahve ve kakao gibi içeceklerden kaçınılmalı.
• 1 yaşın altındaki bebeğinize kesinlikle inek sütü vermeyin.
•  Eğer bebeğinizin demir eksikliği ve kansızlık problemi devam ediyorsa, doktoruna da danışarak demir damlası gibi bazı çözümlere başvurabilirsiniz.
• Aynı şekilde, bebeğinizi mama ile besliyorsanız, demir içerikli mamaları tercih edebilirsiniz.

Bebeklerde Demir Eksikliği Teşhisi

Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere bebeklerde ve çocuklarda demir eksikliği, kansızlık olarak ortaya çıkar. Bebeklerde Kansızlık Belirtileri başlığında da ifade ettiğimiz üzere, bu rahatsızlığın bazı belli başlı belirtileri ve semptomları bulunmaktadır.

Bununla birlikte sağlık kuruluşları, kan testleri ile, demir eksikliğini teşhis edebilmektedir. Doktorlar, çocuğun tarama sonuçlarına göre, oral demir takviyesi, günlük multivitamin veya daha ileri seviyede testlerin yapılmasını salık verebilmektedir.

Bebeklerde kansızlık, demir eksikliği belirtileri, nedenleri, tedavisi ve önlemleri bu şekildedir. Şayet bu tip bir problemle karşı karşıya olduğunuzu düşünüyorsanız, bir sağlık kuruluşuna başvurun. Doktorunuz, bebeğinizin sağlık durumu ile ilgili daha doğru ve gerekli bilgileri sizinle paylaşacaktır.

Bebeklerde anemi ile ilgili fikir, yorum ve tavsiyelerinizi Yorumlar bölümü üzerinden bizlere ulaştırabilirsiniz. Bu, diğer annelerin konuyla ilgili daha fazla bilgi edinebilmesine olanak sağlayacaktır.